Zemin Kaydırmazlık Ölçüm Cihazı Kriterleri Nedir?

Zeminlerin kaydırmazlık sürtünme katsayısının Dinamik değerlere göre ölçülmesi gerektiğini daha önceki yazılarımda paylaşmıştım. Bugün konu ile ilgili Standardın detaylarını sizlerle paylaşacağım. Kaygan zeminleri ölçmek için kullanılan cihazların hangi özelliğe sahip olması gerektiği ( DIN51131 ) hakkında bilgiler vereceğim. Vereceğim bilgiler Deutsche Institut für Norm ( Alman Standartları Enstitüsü ) den alıntıdır.

DIN 51131 - Sürtünme Katsayısı Ölçüm Yöntemi

Zemini ölçen cihazların standarda göre olması gereken özellikleri;

1. Zemine basınç uygulayan ölçüm kızağı; zemine toplam 9±1/cm² kuvvet uygulaması gerekmektedir. Kızak üzerindeki her bir ayağın üzerine düşen kuvvet 9±3/cm² olması gerekmektedir.
2. Kızak üzerinde bulunan zemin ölçüm ayakları; zemine en az 5 cm² alan ile temas etmesi gerekmektedir. Temas eden ayaklar birden fazla iste, ayak başına temas alanı en az 2,5 cm² olması gerekmektedir.
3. Zemin ölçümü için; cihazın sabit bir hız ile ( 0,20 m/sn ile 0,25 m/sn arası ) yüzey üzerinde en az 50 cm ölçüm yapabilmesi gerekmektedir.
4. Ölçüm cihazı; yere basan ağırlığı en fazla % ±1 sapma ile çekmesi gerekmektedir.
5. Ölçüm tartısı (tribometre); itilen kuvveti en fazla % ±1 sapma ile belirlemesi gerekmektedir.

Ölçüm Kızaklarının özellikleri;

1. Islak alanların ölçülmesinde kullanılan ayaklar Stiren Bütadien Kauçuk'tan (SBR) mamül, 1,23±0,02 gr./cm³ yoğunlukta ve DIN EN ISO 868'e göre 49±2 Shore sertlikte olması gerekmektedir.
2. Kuru alanların ölçülmesinde kullanılan ayakların eskitilmiş deriden mamul (kösele), 1,04±0,08 gr./cm³ yoğunlukta ve DIN EN ISO 868'e göre 60±5 Shore sertlikte olması gerekmektedir.

Ölçüm Sıvısının özellikleri;

%99 İyonize ya da distile edilmiş su ve %1 Natriyumdodesilsülfat (Saflık Derecesi ≥ %99) karışımı.

Ölçüm Metodu

1. Ölçüm yapılacak zemin; tüm kir ve yağlardan arındırıldıktan sonra 5 dakika Ölçüm sıvısı ile tamamen üzerini kaplayacak şekilde ( 1 m²'ye 100 ml.) ıslatılır.
2. Ölçüm yapılacak kızaklar; Silisyum Karbür P120 ve P320 ile kirden arındırıldıktan sonra 10 dakika süre ile ölçüm sıvısı içerisinde bekletilir. ( Kızaklar her ölçüm öncesinde zımpara ile temizlenmelidir.)
3. Cihaz, ölçüm yapılacak ortam şartlarına uyumluluk için yaklaşık 30 dakika ortam sıcaklığına alıştırılır.
4. Zemin, cihazın aynı ölçüm güzergahı üzerinde 5 kez ölçülerek, çıkan değerlerin ortalaması alınır.

Ölçüm Raporu

EN ISO/IEC 17025 Standardına göre ölçüm raporlamasında belirtilmesi gereken detaylar;

1. Detayı belirten referans. ( EN ISO/IEC 17025).
2. Ölçüm yapılan zeminin tipi, kökeni, rengi, üreticisi ve yeri hakkında bilgi.
3. Ölçüm metodu ( Pendulum, Mobil ( DIN51131), Rampa Testi gibi).
4. Ölçüm esnasındaki ortamın sıcaklık ve nem değerleri.
5. Ölçüm Değerlerinin ortalaması.(µ cinsinden).
6. Ölçüm değerini etkileyen faktörler ( derz aralığı, tesviyesi gibi )
7. Ölçüm yapılan kızağın ve sıvının adı ( SBR-Kauçuk, Kösele, NaDS, Su gibi).